---------------------------------------------------------------------------------------------

دستگاه جوش

1. مقدمه

دستگاه جوش یکی از ابزارهای ضروری در صنعت، ساختمان‌سازی، خودروسازی و کارگاه‌های فلزکاری است که برای اتصال دائمی قطعات فلزی از طریق ذوب و ترکیب آن‌ها به کار می‌رود. این دستگاه‌ها با استفاده از جریان الکتریکی، گاز یا اشعه گرمای لازم برای جوشکاری را تأمین می‌کنند.

2. انواع دستگاه جوش

2.1. بر اساس نوع فرآیند جوشکاری

1. دستگاه جوش الکترود دستی (MMA یا Stick Welding)
   • رایج‌ترین نوع جوشکاری، مناسب برای کارهای ساختمانی و تعمیرات.
   • از الکترودهای پوشش‌دار استفاده می‌کند.
   • قابل استفاده در محیط‌های خارجی و شرایط سخت.
2. دستگاه جوش MIG/MAG (جوشکاری قوس فلزی با گاز محافظ)
   • جوشکاری سریع و تمیز با سیم جوش و گاز محافظ (مانند CO₂ یا آرگون).
   • مناسب برای کارهای صنعتی، ورق‌های فلزی و ساخت قطعات فلزی دقیق.
3. دستگاه جوش TIG (جوشکاری قوس تنگستن با گاز محافظ)
   • جوشکاری با دقت بالا و کیفیت عالی، مناسب برای استیل، آلومینیوم و فلزات رنگی.
   • الکترود غیرمصرفی تنگستن و گاز آرگون استفاده می‌شود.
   • در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و خودروسازی کاربرد دارد.
4. دستگاه جوش اینورتر
   • جایگزین دستگاه‌های جوش قدیمی با فناوری جدید.
   • مصرف برق کمتر و بازدهی بالاتر.
   • سبک و قابل حمل، مناسب برای جوشکاری سیار و صنعتی.
5. دستگاه جوش زیرپودری (SAW - Submerged Arc Welding)
   • برای جوشکاری قطعات ضخیم با کیفیت بالا.
   • معمولاً در صنایع کشتی‌سازی، خطوط لوله و پل‌سازی استفاده می‌شود.
6. دستگاه جوش لیزری و پلاسما
   • برای جوشکاری دقیق و پیشرفته در صنایع الکترونیک، هوافضا و پزشکی.
   • دقت بالا و کمترین آسیب به قطعات.

3. اجزای اصلی دستگاه جوش

• منبع تغذیه: تأمین‌کننده جریان الکتریکی برای ایجاد قوس جوشکاری.
• الکترود یا سیم جوش: ماده مصرفی که در فرآیند جوشکاری ذوب می‌شود.
• تورچ یا انبر جوشکاری: وسیله‌ای برای هدایت قوس الکتریکی و کنترل جوش.
• گاز محافظ (در جوشکاری MIG/TIG): برای جلوگیری از اکسید شدن حوضچه مذاب.
• کابل و انبر اتصال به زمین: برای تکمیل مدار الکتریکی و ایمنی کار.

4. نکات مهم در خرید دستگاه جوش

4.1. نوع جوشکاری مورد نیاز

• برای کارهای عمومی و ساخت‌وساز دستگاه جوش MMA یا اینورتر مناسب است.
• برای صنایع حساس و ورق‌های نازک دستگاه جوش TIG یا MIG توصیه می‌شود.
• برای جوشکاری حرفه‌ای و مداوم دستگاه‌های صنعتی با توان بالا انتخاب کنید.

4.2. توان و شدت جریان (آمپر)

• دستگاه‌های 160 تا 200 آمپر برای کارهای خانگی و سبک مناسب‌اند.
• برای کارهای نیمه‌صنعتی و سنگین 250 تا 400 آمپر توصیه می‌شود.
• جوشکاری حرفه‌ای و صنعتی به دستگاه‌های بیش از 400 آمپر نیاز دارد.

4.3. نوع برق مصرفی

• تک‌فاز (220 ولت): برای کارگاه‌های کوچک و کارهای سبک.
• سه‌فاز (380 ولت): برای جوشکاری سنگین و صنعتی.

4.4. قابلیت‌های ویژه

• اینورتر: کاهش مصرف برق و تولید جوش یکنواخت.
• پشتیبانی از چند نوع جوشکاری: دستگاه‌های چندکاره MIG/TIG/MMA برای کارهای متنوع مناسب‌اند.
• نمایشگر دیجیتال: برای تنظیم دقیق آمپر و ولتاژ.
• سیستم ضدچسبندگی (Anti-Stick): جلوگیری از چسبیدن الکترود.

4.5. برند و کیفیت ساخت

برندهای معتبر مانند ایران ترانس، صبا الکتریک، ادون، آروا، هیوندای، ماکیتا و رونیکس دستگاه‌هایی با کیفیت و گارانتی معتبر عرضه می‌کنند.

5. نکات ایمنی در استفاده از دستگاه جوش

• استفاده از ماسک جوشکاری و عینک مخصوص برای محافظت از چشم‌ها در برابر نور قوس.
• پوشیدن دستکش نسوز و لباس کار ضخیم برای جلوگیری از سوختگی.
• استفاده در محیط‌های دارای تهویه مناسب برای جلوگیری از استنشاق دودهای مضر.
• اتصال صحیح کابل‌ها و اطمینان از سلامت دستگاه برای جلوگیری از برق‌گرفتگی.
• خاموش کردن دستگاه بعد از کار و نگهداری در محیط خشک و ایمن.

6. نگهداری و افزایش عمر دستگاه جوش

• تمیز کردن مرتب الکترودگیر و انبر جوشکاری برای عملکرد بهتر.
• بررسی و محکم کردن کابل‌ها و اتصالات برای جلوگیری از نوسانات برق.
• خنک کردن دستگاه پس از کارهای طولانی برای افزایش عمر مفید.
• تعویض به‌موقع فیلترهای هوا در مدل‌های دارای سیستم تهویه.

7. نتیجه‌گیری

انتخاب دستگاه جوش مناسب بستگی به نوع جوشکاری، توان، نوع برق مصرفی و قابلیت‌های دستگاه دارد. رعایت نکات ایمنی و نگهداری صحیح، علاوه بر افزایش عمر دستگاه، ایمنی کاربر را نیز تضمین می‌کند.